علما و اندیشمندان اسلامی از کشورهای مختلف بر لزوم ترویج فرهنگ درک متقابل و مدارا میان مذاهب مختلف تأکید کردند.
آن‌ها بر نقش محوری علما و مراجع دینی در رفع موانع گفت‌وگو و تقویت ارتباط میان مذاهب اسلامی تأکید ورزیدند.
این بحث در جریان نشست دوم کنفرانس گفت‌وگوی درون اسلامی که تحت عنوان «یک ملت، یک سرنوشت مشترک» برگزار شد، صورت گرفت.
این نشست با مشارکت شخصیت‌های برجسته دینی و فکری برگزار شد.
نشست مذکور به ریاست دکتر عبدالله بن ابراهیم الشریکه، مدیر مرکز ترویج اعتدال در وزارت اوقاف و امور اسلامی کویت، اداره شد.
حضرت حجت‌الاسلام سید علی الأمین، عضو شورای حکمای مسلمانان، اظهار داشت که تفاوت دیدگاه‌های علمی هیچ‌گاه موجب تفرقه میان پیروان مذاهب نشده است. وی تأکید کرد که سوءاستفاده سیاسی از این تنوع است که به ایجاد شکاف‌های عمیق منجر می‌شود.
وی خواستار تقویت ارزش‌های شهروندی، عدالت و برابری میان اعضای امت اسلامی شد.
همچنین پیشنهاد کرد که ایجاد مؤسسات دینی مشترک میان مذاهب می‌تواند به تحکیم وحدت و تسامح اسلامی کمک کند.
حضرت دکتر نظیر عیاد، مفتی اعظم مصر و رئیس دبیرخانه کل نهادهای صدور فتوا در سراسر جهان، تأکید کرد که مفهوم «شهروندی» یک مفهوم بیگانه و متضاد با اسلام نیست، بلکه دعوتی به درک متقابل، عدالت و همزیستی است.
وی اشاره کرد که پیامبر اسلام (ص) این اصل را در پیمان مدینه محقق کرد، پیمانی که هویت‌های متنوع را به رسمیت شناخت و برای هر گروه جایگاهی در یک دولت واحد قائل شد.
حضرت دکتر عیاد چندین راهکار برای مقابله با چالش‌های پیش روی کشورهای اسلامی پیشنهاد کرد، از جمله کاهش اعتماد عمومی به دلیل گفتمان‌های فرقه‌ای.
وی خواستار ایجاد یک انجمن مستقل جهانی برای یکپارچه‌سازی تلاش‌ها در جهت تقویت درک متقابل و ترویج شهروندی شد، به گونه‌ای که از هرگونه دستور کار فرقه‌ای به دور باشد.
وی همچنین بر اهمیت ابتکارات مشترک بشردوستانه در زمینه‌هایی مانند کاهش فقر و آموزش تأکید کرد تا به توسعه وحدت و حس تعلق کمک شود.
حضرت شیخ خلیفه محمد المدنی تال، پیام سلام حضرت شیخ مدان منتقی احمد تال، متولی طریقت تیجانیه و رئیس انجمن علمای اسلامی سنگال را ابلاغ کرد.
وی از بحرین به دلیل میزبانی کنفرانس گفت‌وگوی درون اسلامی قدردانی کرد و از حمایت اعلی‌حضرت پادشاه از ابتکاراتی که به ترویج تسامح، همزیستی مسالمت‌آمیز، احترام به تنوع و آزادی‌های دینی می‌پردازد، ستایش نمود.
دکتر علی عبدالصاحب الحکیم، دبیرکل بنیاد امام الحکیم، تأکید کرد که تفاوت‌های فقهی یک واقعیت طبیعی است و نباید موجب اختلاف و خشونت شود.
وی بر اهمیت درک فرهنگی، فکری و اجتماعی تأکید کرد و بر لزوم آشنایی حتی در سطح ابتدایی با سایر مذاهب برای تقویت احترام متقابل تأکید ورزید.
دکتر سعید چبار، دبیرکل شورای عالی علمای مراکش و استاد دانشگاه سلطان مولای سلیمان، خواستار بازگشت علما به نقش اساسی خود در ترویج درک متقابل میان مذاهب شد. وی آن‌ها را به تمرکز بر اصول مشترک دینی به جای اختلافات جزئی فقهی دعوت کرد.
شرکت‌کنندگان بر لزوم تداوم گفت‌وگو میان مذاهب تأکید کردند و نه محدود کردن آن به رویدادهای مقطعی.
آنان همچنین بر اهمیت تشکیل کمیته‌های دائمی برای توسعه بیشتر درک متقابل و همکاری میان مذاهب تأکید نمودند.
همچنین بر لزوم نهادینه کردن ارزش‌های تسامح و گشودگی در نسل‌های آینده از طریق آموزش، برنامه‌های فرهنگی و ابتکارات رسانه‌ای تأکید شد.
این نشست با دعوت از مؤسسات دینی و فرهنگی برای همکاری در راستای تقویت همزیستی مسالمت‌آمیز و اطمینان از تداوم گفت‌وگو جهت تحکیم وحدت در جهان اسلام به پایان رسید.
